วงปี่พาทย์
วงปี่พาทย์ เป็นวงดนตรีไทยประเภทหนึ่งซึ่งประกอบด้วย เครื่องเป่า คือ ปี่ ผสมกับเครื่องตี ได้แก่ ระนาดและฆ้องวงชนิดต่างๆ เป็นหลัก และยังมีเครื่องกำกับจังหวะ เช่น ฉิ่ง ฉาบ กรับ โหม่ง ตะโพน กลองทัด กลองแขก และกลองสองหน้า ปี่พาทย์นี้บางสมัยเรียกว่า "พิณพาทย์"
ตัวอย่างวงปี่พาทย์
1. วงปี่พาทย์เครื่องห้า
ประกอบไปด้วยเครื่องดนตรี
1. ปี่
2. ระนาด
3. ฆ้องวง
4. ตะโพน
5. กลองทัด
6. ฉิ่ง
2. วงปี่พาทย์เครื่องคู่
พอมาในรัชสมัยรัช กาลที่ 3 วงปี่พาทย์ก็มีอันต้องเจริญเติบโตขึ้นมาอีกครั้ง เมื่อครูดนตรีไทย ได้คิดขึ้นเครื่องดนตรีข ึ้นใหม่อีก 2 ชนิดขึ้น คือ "ระนาดทุ้ม" สร้างขึ้นมาคู่กับ ระนาด ของเดิม และเรียกระนดาของเดิมมาระนา ดเอก ที่แปลว่า 1 หรือที่ 1 และ "ฆ้องวงเล็ก" สร้างขึ้นมาคู่กับฆ้องวงเดิม ฆ้องวงเดิมมีขนาดใหย่ กว่าฆ้องที่สร้างขึ้นมาใหม่ จึงเรียกฆ้องวงเดิมว่า ฆ้องวงใหญ่ และของใหม่ว่า ฆ้องวงเล็ก
ประกอบไปด้วยเครื่องดนตรี
1. ปี่ใน
2. ปี่นอก
3. ระนาดเอก
4. ระนาดทุ้ม
5. ฆ้องวงใหญ่
6. ฆ้องวงเล็ก
7. ตะโพน
8. กลองทัด
9. ฉิ่ง
3. วงปี่พาทย์เครื่องใหญ่
พอเข้าใสมัยรัชกาล ที่ 4 ดนตรีไทยเรามีเครื่องดนตรีไทยชิ้ยใหม่ขึ้นมาอีก 2 ชิ้น ก็คือ ระนาดเอกเหล็ก และระนาดทุ้มเหล็ก โดยดัดแปล งเลียนแบบมาจาก ระนาดเอก และระนาดทุ้มเดิม แต่ใช้โลหะมาในการทำลูกระนาด และลักษณะของรางที่แตกต่างจากของเด ิมคือ ไม่ว่าจะเป็นระนาดเอกเหล้ก หรือระนาดทุ้มเหล็ก จะมีลักษณะเหมือนกล่อง
ประกอบไปด้วยเครื่องดนตรี
1. ปี่ใน
2. ปี่นอก
3. ระนาดเอก
4. ระนาดทุ้ม
5. ระนาดเอกเหล็ก
6. ระนาดทุ้มเหล็ก
7. ฆ้องวงใหญ่
8. ฆ้องวงเล็ก
9. ตะโพน
10. กลองทัด
11. ฉิ่ง
4. วงปี่พาทย์นางหงส์
วงปี่พาทย์นางหงส์ เด ิมเป็นวงที่ใช้บรรเลงในงานศพของสามัญชน ต่อมาได้นำมาบรรเลงในงานสวดพระอภิธรรมศพเจ้านาย และใช้ในตอนถวาย พระเพลิงพระบรมศพ พระศพ เมื่อครั้งงานพระบรมศพของสมเด็จพระศรีนครินทรา บรมราชชนนี สมเด็จพระเทพ รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มีพระประสงค์ให้นำวงปี่พาทย์นางหงส์ ของกรมศิลปากรมาประโคมย่ำยาม ต่อ จากวงประโคมของงานเครื่องสูง สำนักพระราชวัง จึงนับเป็นครั้งแรกที่ได้นำวงปี่พาทย์นางหงส์มาใช้ในงานพ ระบรมศพด้วย
ประกอบไปด้วยเครื่องดนตรี
1. ฉาบเล็ก
2. กรับ
3. โหม่ง
4. ฆ้องวงใหญ่
5. ฆ้องวงเล็ก
6. กลองมลายู
7. ปี่ชวา
8. ระนาดเอก
9. ระนาดทุ้ม
5.วงปี่พาทย์มอญ
วงปี่พาทย์มอญในปัจจุบันที่ เราพบเห็นกันทั่วไป แท้จริงก็คือเครื่องดนตรีไทยผสมกับเครื่องดนตรีมอญ 5 ชนิด โดยผู้ที่นำฆ้องมอญวงแรกเข้ามาก็คือ ครูสุ่ม ดนตรีเจริญ ซึ่งในปัจจุบันตระกูลนี้ได้ตั้งรกรากอยู่แถว จังหวัดปทุมธานี ส่วนฆ้องมอญวงแรกก็อยู่ที่ พิพิธภัณฑ์สถาน แห่งชาติ และต่อมาภายหลัง ฆ้องมอญได้ถูกสร้างขึ้นใหม่โดยช่างฝีมือชาวไทยซึ่งได้พัฒนามาจ นมีความสวยงาม ขึ้นกว่าเดิมมาก
ประกอบไปด้วยเครื่องดนตรี
1. เปิงมางคอก
2. ตะโพนมอญ
3. ฉิ่ง
4. โหม่งราว
5. ระนาดเอก
6. ปี่มอญ
7. ฆ้องมอญวงใหญ่
6.วงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์
"วงปี่พาทย์ดึกดำบรรพ์" นั่นมีความหมายถึงวงปี่พาทย์ที่ปรับปรุงขึ้นเพื ่อใช้สำหรับการแสดงละครดึกดำบรรพ์ซึ่ง เจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ (ม.ร.ว.หลาน กุญชร) และ สมเด็จพระเจ ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ร่วมกันปรับปรุงขึ้นโดย อาศัยแนวอุปรากร (Opera) ของ ตะวันตกเข้าประกอบ
ประกอบไปด้วยเครื่องดนตรี
1. ระนาดเอก
2. ระนาดทุ้ม
3. ระนาดทุ้มเหล็ก
4. ฆ้องวงใหญ่
5. ฆ้องหุ่ย ๗ ใบ
6. ขลุ่ยเพียงออ
7. ตะโพน
8. กลองตะโพน
9. ฉิ่ง
10. ซออู้
11. ขลุ่ยอู้
ที่มา
http://www.patakorn.com/
